Wandering glider (Pantala flavescens) തുലാത്തുമ്പി Fabricius, 1798

  

ദേശാടന ദൈർഘ്യം കൊണ്ടും സവിശേഷമായ മറ്റു പല കഴിവുകൾകൊണ്ടും ഒരത്ഭുതമായിത്തീർന്ന കല്ലൻതുമ്പി. ഇരപിടുത്തത്തിലെ കൃത്യത, താഴേക്കും, മുകളിലേക്കും, ഇരുവശങ്ങളിലേക്കും, മുന്നോട്ടും, പിന്നോട്ടും സഞ്ചാരഗതി മാറ്റുന്നതിനുള്ള കഴിവ് മുതലായവ ഇവയെ മറ്റു കല്ലൻതുമ്പികളിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തരാക്കുന്നു. ആദ്യത്തെ കുറച്ചു മഴ പെയ്തു വെള്ളമാകുന്നയതോടെ ഇവ ലാർവ്വയിൽനിന്നും  വിരിഞ്ഞു പുറത്തു വരുന്നത് കണ്ടിട്ടുണ്ട്. 

വേനലിന്റെ അവസാനഘട്ടത്തില്‍ പെയ്യുന്ന മഴവെള്ളം ചിലപ്പോള്‍ ഭൂമിയിലെ ചില വിസ്തൃതിയുള്ള കുഴികളിലും താഴ്ന്ന ഭാഗങ്ങളിലും മലിനമാകാതെ കെട്ടിനില്‍ക്കാറുണ്ട്. ഇങ്ങനെയുള്ള ചിലയിടങ്ങള്‍ തുമ്പികള്‍ അവയുടെ താവളമാക്കാറുണ്ട്. അവിടേക്കു കടന്നു ചെന്നാൽ നമ്മൾ ഒരു അത്ഭുതലോകത്തിൽ ചെന്നെത്തിയ പ്രതീതിയാണ്. യുദ്ധവും പ്രണയവും ജനനവും മരണവുമെല്ലാം ആ ഇട്ടാവട്ടത്തു നമുക്ക് കാണാം. ഒരിടത്തുമിരിക്കാതെ ജലാശയത്തിനു ചുറ്റും സാദാ പറക്കുന്ന ഒരുകൂട്ടർ. ഇരിപ്പിടത്തിനു വേണ്ടി യുദ്ധത്തിലേർപ്പെട്ടിരിക്കുന്നവർ. ഇണചേരുന്നവർ, മുട്ടയിടുന്നവർ, മുട്ടയിടാൻ വരുന്ന പെൺത്തുമ്പികളെ തുരത്തുന്ന വേറൊരു കൂട്ടർ, മുട്ടയിടുന്ന പെൺത്തുമ്പികൾക്ക് സംരക്ഷണം നൽകാൻ മറ്റു തുമ്പികളുമായി അങ്കം വെട്ടുന്നവർ. അങ്ങനെ ആകെ സംഭവബഹുലമായ അന്തരീക്ഷം.ഇതൊക്കെ കണ്ടുകൊണ്ടിരിക്കുമ്പോൾ ചിത്രങ്ങളെടുക്കാൻപോലും പലപ്പോഴും മറന്നുപോകും.

    

Common name: Wandering glider / Global Wanderer  

Malayalam name: തുലാത്തുമ്പി   

Scientific name: Pantala flavescens  Fabricius, 1798  

Family: Libellulidae  

Place of observation: Thommana, Thumboor -  Kerala    

Date of observation: Various

ചെടിക്കമ്പുകളിൽ തൂങ്ങിക്കിടന്നു വിശ്രമിക്കുന്ന തുലാത്തുമ്പികളുടെ ലിംഗനിർണ്ണയം തുടക്കാർക്കൊക്കെ ഒരു ബുദ്ധിമുട്ടേറിയ കാര്യമാണ്. കുറുവാലിന്റെ ആകൃതി രണ്ടിന്റെയും ഏകദേശം ഒരുപോലായതിനാൽ ആ വഴിയും അടഞ്ഞു. അതിനൊരു പരിധിവരെ പരിഹാരമാകട്ടെ എന്ന് കരുതിയാണ് ഈ പോസ്റ്റ്.  ആൺതുമ്പിയുടെ പിൻചിറകിന്റെ അറ്റത്തായി കാണപ്പെടുന്ന ഇരുണ്ട തവിട്ടുനിറത്തിലുള്ള ഒരു പാടാണ് തിരിച്ചറിയാൻ ഏറ്റവും എളുപ്പമുള്ള മാർഗ്ഗം. പെൺതുമ്പികൾക്കിതു വളരെ നേർത്തതായതുകൊണ്ട് ദൃഷ്ടിഗോചരമല്ല.

Male Pantala flavescens has a small dark patch near the wingtip, and a little bit of colour on his inboard wing.
Female Pantala flavescens has colour on both her inboard hindwing and forewing, with a very faint patch near her wingtip.

Wandering glider (Pantala flavescens) in flight

Wandering glider (Pantala flavescens)

 തുലാത്തുമ്പി 

Female

Male

Mating

Wandering glider (Pantala flavescens)female

 തുലാത്തുമ്പി 

Mating 

Male

Male in flight

Wandering glider (Pantala flavescens)

 തുലാത്തുമ്പി 

Male in flight

Wandering glider (Pantala flavescens)

 തുലാത്തുമ്പി 

Female in flight

Wings

Kerala Dartlet (Agriocnemis Keralensis Peters, 1981) പത്തിപ്പുല്‍ചിന്നന്‍

കേരളത്തിൽ കണ്ടെത്തിയതിൽവച്ച് ഏറ്റവും ചെറിയ തുമ്പി. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സ്ഥാനീയ തുമ്പിയാണ്. ഉദരത്തിലെ രണ്ടാം ഖണ്ഡത്തില്‍ മൂർഖന്റെ പത്തിപോലൊരു അടയാളം ഉള്ളതുകൊണ്ടാണ് ഇതിനു പത്തിപ്പുല്‍ചിന്നന്‍ എന്ന പേരുകിട്ടിയതെന്നു പറയപ്പെടുന്നു. 

Common name: Kerala Dartlet /Kerala wisp
Malayalam name: പത്തിപ്പുല്‍ചിന്നന്‍
Scientific name: Agriocnemis Keralensis Peters, 1981
Family: Coenagrionidae
Place of observation: Thumboor/ Thommana, Kerala
Date of observation: Various
Habitat: Freshwater

Abdomen: 13mm Hind wing 8mm (Male)
Abdomen: 14mm Hind wing 9mm (female)

Identification keys of male: Dark thorax with apple green humeral stripes. Eyes are pale green, banded with thick black stripe. Reddish orange with black markings on the upper side of the abdomen. Legs are bluish-white with black markings and wing spots (Pterostigma) are dull yellow.

Identification keys of female: The upper part of the pale yellow eyes are reddish-orange and blackish-brown thick band connecting the eyes.

Kerala dartlet or Kerala wisp (Agriocnemis Keralensis) is the smallest damselfly found in Kerala and Goa. These are from the family coenagrionidae, the narrowly winged damselflies. It is endemic to the Western Ghats. The abdomen of the male is about 13 mm long and the female is 14 mm long. The hind wing of the male is 8 mm long and the female is 9 mm long. The main habitats are small streams, lakes, ponds and paddy fields with fresh water. It can, therefore, be considered a good indicator of freshwater. They are commonly found in grasslands and marshes near freshwater sources. Indiscriminate pesticide use in fields is a serious threat to their survival. They are found in abundance in Kole wetlands, paddy fields, and freshwater sources in the Thrissur district. I also found a lot in the Thommana, Muriyad, and Thrissur Kole wetlands. Fortunately my village, Thumboor is rich with these little guys. During my eight years of observation, I have never felt that these are endangered.

There are differences in appearance between male and female damselflies. The colour and shape are very similar to the Pygmy dartlet (Agriocnemis pygmaea). But males are easily identified by the cobra hood mark found in the second segment of their abdomen, and it has brown capped green eyes. Females are present in both the green and black common morph and the reddish heteromorph. After mating, lay eggs in freshwater. The eggs hatch and the larvae emerge. They grow and feed on small fish, larvae of mosquitoes and other aquatic insects. The fully matured larvae come out of the water through the aquatic plants. The damselfly breaks the outer shell of the larvae and emerges from it. The crust of empty larvae is called exuviae. When the wings are dry, they fly away.

The hues of the immature damselflies may not be as bright and clear. They get their own beautiful colours in real-time.

These mating pictures are rarely available. One reason may be the lack of size and indistinguishability of the grasses. Fortunately for me, I got to see this rare sight twice.

The damselfly, which has emerged from the larvae, has no identifiable spots or marks.

Inside the red circle is the cobra hood mark that identifies the male damselfly. This mark makes them easily distinguishable from the Pygmy dartlet (Agriocnemis pygmaea).

Normally females are green and black. But there are also a lot of heteromorphs. It is not an easy job for even the experts to distinguish them from the Pygmy dartlet (Agriocnemis pygmaea) and white dartlet (Agriocnemis pieris) females of the same red morph.

Female & male

Male

Female

Male

Male

Mating

Female

Male

Male

The synthorax of male

Female Heteromorph

Anal appendages lateral view

Anal appendages lateral view

Anal appendages lateral view

Anal appendages Dorsal view

Anal appendages Dorsal view

Dorsal view of eyes & thorax of male

Segment 2 & secondary genetalia

Dwarf Bloodtail (Lyriothemis acigastra) കുള്ളന്‍ വര്‍ണ്ണത്തുമ്പി. Selys, 1878

Scientific name : Lyriothemis acigastra  Selys, 1878

Common name : Dwarf Bloodtail

Family : Libellulidae

Malayalam name : കുള്ളന്‍ വര്‍ണ്ണത്തുമ്പി

Place of observation : Kadavoor - Kerala 

Date of observation  : 07-06-2018

          മൺസൂൺ സർവ്വപ്രതാപത്തോടെ കോരിച്ചൊരിഞ്ഞ ഒരു ദിവസം(മെയ് 7) സുഹൃത്ത് സന്തോഷിന്റെ വിളിവന്നു. നമുക്ക് കടവൂർ വരെ പോയാലോ?എറണാകുളം ജില്ലയിലെ കോതമംഗലം താലൂക്കിൽപ്പെട്ട പ്രകൃതി കനിഞ്ഞനുഗ്രഹിച്ച ഒരു ഗ്രാമമാണ് കടവൂർ. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഒരു ഭാഗം ഇവിടെനിന്നും ആരംഭിക്കുന്നു. കേട്ടപാതി ഞാൻ റെഡിയായി. കടവൂരെത്തിയാൽ രണ്ടുണ്ട് കാര്യം. സുഹൃത്തായ ജീവൻ ജോസിനെ കാണാം, പിന്നെ കേരളത്തിൽ അപൂർവ്വമായിക്കാണുന്ന കുള്ളൻ വർണ്ണത്തുമ്പികളെയും.   ഉച്ചയോടെ കടവൂരിലേക്ക്. പെരുമഴ വകവെക്കാതെ ഞങ്ങൾ സ്ഥലത്തെത്തിച്ചേർന്നു. അവിടെ ചെന്നതും ജീവന്റെ വീടിനോടു ചേർന്ന റോസാച്ചെടികളിൽ ഒരാൺതുമ്പിയും രണ്ടു പെൺത്തുമ്പികളും. മഴയും വെളിച്ചക്കുറവും വകവെക്കാതെ പെട്ടെന്നുത്തന്നെ ക്യാമറയുമെടുത്ത് തയ്യാറായി. പ്രതികൂല സാഹചര്യങ്ങൾ ചിത്രങ്ങളുടെ മിഴിവിനെ ബാധിച്ചെങ്കിലും മനസ്സിന്റെ സന്തോഷത്തിനു ഇതൊന്നും ഒരു തടസ്സമേയല്ലായിരുന്നു. കടുത്ത ചുവപ്പുനിറമുള്ള ശരീരത്തോടുകൂടിയ ആൺത്തുമ്പി സുന്ദരനായിരുന്നെങ്കിലും കറുപ്പിൽ സ്വർണ്ണവർണ്ണമുള്ള വീതിയുള്ള കുറിയ വരകളോട് കൂടിയ പെൺത്തുമ്പി ഒരു നവോഢയെ അനുസ്മരിപ്പിച്ചു. പിന്നീട് ഞങ്ങള്‍ താഴെ പാടത്തേക്കിറങ്ങി. അവിടെ  അപൂർവ്വമാണ് എന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന ഈ തുമ്പികളുടെ ബാഹുല്യം എന്നെ ശരിക്കും അത്ഭുതപ്പെടുത്തി. 

Male.

Female

Female.

Female.

Female.

Female face

Face of male